18-24 Augustus 2019 | Rimini Expo Center
40th Meeting voor de vriendschap onder de volkeren

We zijn in onze tijd getuige van iets geheel nieuws. De gebruikelijke woorden om het te bevatten voldoen niet langer, en de analyses om de crisis -of liever: de crises- van onze wereld te doorgronden lijken nutteloos gereedschap.

Enerzijds is er een verbazingwekkend capaciteit om te bouwen en de werkelijkheid te manipuleren en te controleren door een steeds verder verspreide technologische macht terwijl anderzijds er een steeds grotere verbijstering is over de rede waarom ieder van ons er is in de wereld and over wat voor samenleving we willen bouwen. Aldus wordt, paradoxaal genoeg, de macht van de technologie, welke de economie en de politiek van de wereld doet voortbewegen, vergezeld door de endemische machteloosheid van armoede -een gebrek aan materiële zaken, maar boven al een gebrek aan zin- welke zich over de hele wereld aan het verspreiden is.

Welk nieuw fenomeen dringt zich naar voren? Het is de meest verborgen en schijnbaar vanzelfsprekende realiteit, een die ook essentiëler en crucialer is dan al de overige: het "ik" van ieder van ons.

Deze realiteit van het menselijk subject is het brandpunt van de hele wereld, waarvan uiteindelijk alle macrofenomenen van de geschiedenis afhangen. Maar de grootheid en rusteloosheid van het "ik" in ieder van ons is haar zelfbewustzijn, in de altijd ervoor openstaande mogelijkheid om te zoeken en te ontdekken wat het leven de moeite waard maakt te leven en op te bouwen. Dit is de basis voor al het andere: ons zelfbewustzijn maakt het ons mogelijk de uitdagingen van de wereld aan te gaan.

Om deze reden is de meest interessante en toepasselijke vraag van onze tijd: Waar wordt het "ik" geboren? Waar komt het gezicht van ieder van ons vandaan? Wat geeft een niet irreduceerbaar gewicht en zin aan onze naam? Zonder een gezicht kan iemand niets zien en van niets genieten; zonder een naam is iemand veroordeeld tot de betekenisloosheid in een amorfe massa.

Dit is de zeer accute en ontwapenende vraag van Nicodemus aan Jezus: "Hoe kan een mens opnieuw geboren worden als hij oud is? Moet hij soms terugkeren naar de schoot van zijn moeder en opnieuw geboren worden?" Ouderdom is niet alleen een zaak van iemands' leeftijd, maar boven alles van iemands hart en blik. Hoe ziet het gezicht eruit van een mens die geboren is en hoe kan het steeds opnieuw geboren worden?

De regels uit een gedicht van Karol Wojtyła, gebruikt voor de titel van de Meeting 2019, leggen de nadruk op het door een ieder ervaren feit, ten minste in de meest belangrijke en cruciale momenten in het leven, dat je naam, d.w.z. je menselijke persoon, geboren wordt uit waar je intens naar kijkt, dat is, vanuit de relatie met iemand anders dan jezelf, de relatie met iemand die je in het leven roept. Het gedicht verwijst naar het beeld van Veronica die haar blik vasthield op Christus terwijl hij voorbijging met het kruis. Vele ontmoetingen in de Evangeliën beschrijven deze dynamiek, zoals bij Zaccheus, die ziet dat Jezus hem aankijkt, hem bij zijn naam noemt, en zegt: "Kom vlug naar beneden, Ik kom naar je huis!"

Het "ik" kan alleen maar herboren worden in een ontmoeting, zoals die van een kind met haar moeder, of van een ouder iemand met een geliefde of een vriend, in de zin dat het het "ik" opent naar een horizon van schoonheid, een verlangen naar vervulling, een urgente dorst naar waarheid en gerechtigheid waartoe het alleen nooit in staat zou zijn geweest.

In iedere ontmoeting voelt men zich "bevoorrecht": juist hij, juist zij. Het lijkt de meest kwetsbare aangelegenheid, het meest overgeleverd aan toeval, maar het is de meest machtige ervaring die we kunnen hebben, de enige die ons in staat stelt overeind te blijven, geconfronteerd met de uitdagingen van onze tijd. Onzekerheid en existentiële verwarring die ons tijdperk markeren worden niet allereerst weerstaan met wilskracht of ethische coherentie. Geen "zelf-hulp"-techniek, geen reflectie heeft de regeneratieve macht van een ontmoeting: alleen dit gevoel van uitverkiezing kan ons redden van onze nietigheid.

In een van de meest verhelderende passages in Het religieuze zintuig schrijft Don Giussani: "Op dat moment kan ik, als ik opmerkzaam ben, dat wil zeggen, als ik rijp ben, niet ontkennen dat de grootste en diepste evidentie die ik waarneem, erin bestaat dat ik mij niet zelf maak, dat ik mijzelf niet aan het maken ben. Ik geef mijzelf het zijn niet, ik geef mijzelf niet de werkelijkheid die ik ben. Ik ben 'gegeven'. Het is het volwassen moment van de ontdekking van mezelf als afhangend van iets anders. [...] Te allen tijde hebben de scherpste menselijke geesten de ituïtie van deze mysterieuze aanwezigheid gehad die ieder ogenblik de consistentie van ons moment, van ons "ik" mogelijk maakt. Ik ben 'jij-die-mij-maakt' [...] Ik zeg dus niet bewust, volledig in overeenstemming met mijn mens-zijn: 'Ik ben', zonder deze uitspraak te begrijpen als 'ik word gemaakt'. Van het hiervoor gestelde hangt het uiteindelijke evenwicht van ons leven af".

Je bewust worden van te bestaan, met het bewustzijn dat je bent 'geroepen' om te bestaan, is de meest shockerende ervaring voor alle aspecten van de cultuur, van de wetenschap tot de economie, van de politiek tot de kunst. Het is de grondslag voor de mogelijkheid van een serieus engagement in de realiteit.

In de 40e editie van de meeting is dit wat wij willen aanbieden als de meest kostbare bijdrage uit haar geschiedenis en uit haar huidige engagement: enkel een ontmoeting met een levende gemeenschap kan het "ik" van ieder van ons weer doen openen voor alle dimensies van de wereld.