De Meeting 2021 : Op zoek naar een meester

Nog maar een paar weken te gaan tot de opening van de 42e editie van de Rimini Meeting 2021. Maar het is niet te vroeg voor een voorproefje van wat komen gaat. Een korte blik op welke 'shows' er dit jaar op het programma staan.
Mattia Gennari

Thuis doorgebrachte dagen, op afstand betreurde geliefden, online gecultiveerde vriendschappen, verloren gegane banen of op slippers uitgevoerd. "Verborgen" ervaringen die voor ons allen gemeengoed zijn geworden, zoals dat alleen gebeurt tijdens grote gebeurtenissen in de geschiedenis. Aan het begin van de Eerste Wereldoorlog zag de Russische criticus Šklovksij de mogelijkheid dat het leven, zelfs in de meest dramatische omstandigheden, op een mechanische manier voorbij zou kunnen gaan: "Kunst bestaat om ons te helpen de sensatie van het leven terug te vinden; zij bestaat om ons dingen te laten voelen, om de steen steenachtig te maken." Als dit de taak van de kunst is, "is de eerste voorwaarde voor iedere mededeling van waarheid," zegt Kierkegaard, "onvoorwaardelijk die van de persoonlijkheid, de moed om ik te zeggen." Dit is de zin die de inspiratie vormde voor de titel van de Rimini Meeting 2021. Hoe kunnen we de moed vinden om "ik" te zeggen in een jaar van verborgen leven, van verre ervaringen? Wat hebben kunst, muziek en theater hierover te zeggen?

Paolo Cevoli

Het woord "verborgen" komt één keer voor in het programma van de geplande voorstellingen, in de titel van Terrence Malick's nieuwste film: The Hidden Life, die tijdens de Meeting vertoond zal worden. Hoofdpersoon van de film is Franz Jägerstätter, een Oostenrijkse boer die in 2007 door Benedictus XVI zalig werd verklaard. In april 1938 was Jägerstätter in het kleine dorpje Sankt Radegund de enige die tegen de Anschluss stemde. De heerschappij van de nazi's leek onvermijdelijk, automatisch, maar één man, die geen enkele invloed had op de geschiedenis, verzette zich ertegen. En toen de rechter hem vrijheid beloofde in ruil voor een simpele handtekening, antwoordde hij: "Maar ik ben vrij." Wat aan deze vrijheid ten grondslag ligt, de moed om 'ik' te zeggen, impliceert de noodzaak om een 'jij' aan te spreken, zoals Franz's vrouw Fani en de gesprekspartner tot wie hij de verzen van de psalmen richt: "U bent ons licht... duisternis is voor U niet duister".

De keuze van de voorstellen van de 42e editie berust precies op deze intuïtie, namelijk dat de "moed om ik te zeggen" voortvloeit uit de noodzaak om zich tot een "jij" te richten. We zien deze behoefte om op zoek te gaan naar wie ons kan leiden aan de orde komen in het programma van dit jaar, in de eerste plaats in evenementen welke zijn ontleend aan de traditie.

Een eerste naam die in het programma opduikt is die van Rachmaninov, wiens Preludes zullen worden uitgevoerd op dinsdag 24 augustus om 21 uur (CEST). Bij de Russische pianist komt dezelfde behoefte om in relatie te staan naar voren: "De muziek van een componist moet uitdrukking geven aan zijn geboorteland, zijn liefdesaffaires, zijn religie, de boeken die hem hebben beïnvloed, de schilderijen waarvan hij houdt. Zij moet het product zijn van de optelsom van de ervaringen van een componist." Deze verwijzing naar de traditie zal ook vanuit literair oogpunt worden aangestipt in Dante: regisseur Marco Martinelli en actrice en decorontwerpster Ermanna Montanari zullen een "koor" opvoeren rond de eerste twee Cantos van de Inferno. De grote dichter, wiens 700ste sterfdag dit jaar wordt gevierd, belichaamt de reis van een crisis en het beroep op een "jij" - Vergilius, zijn eerste ontmoeting in De Goddelijke Komedie.

Deze blik op de traditie doet de noodzaak gevoelen om een meester te zoeken naar wie je in het heden kunt kijken. Daarom zal maestro Uto Ughi op vrijdag 20 augustus om 22 uur (CEST) de Vier Jaargetijden van Antonio Vivaldi ten gehore brengen, begeleid door verschillende jonge talenten. De relatie met de meesters is ook de basis van het nieuwe fenomeen van deze editie: de Meeting Music Contest, een muziekwedstrijd die op het Piazza Malatesta op 25 augustus zal worden afgesloten, onder voorzitterschap van een ere-jury bestaande uit Lorenzo Baglioni, N.A.I.P, Erica Mou en Federico Mecozzi. De jonge violist uit Rimini, die ondanks zijn leeftijd kan bogen op een jarenlange samenwerking met de componist en pianist Ludovico Einaudi (met wie hij de soundtrack voor Nomadland verzorgde), zal op zondag 22 augustus een concert geven, waarbij hij zijn nieuwe album Awakening zal presenteren. In dezelfde geest zal het gesprek plaatsvinden tussen Pupi Avati en jongeren, rond het thema talent - dat wat het kostbaarst is en dat wat verborgen blijft.

Ook "verborgen" is het verhaal van de hoofdpersoon van Luca Doninelli's toneelstuk, Il sogno di Giuseppe [Jozef's droom]. De aartsengel Gabriël verschijnt in een droom aan de heilige Jozef, maar daarvoor moet hij slapen: hoe zou hij kunnen slapen na het nieuws dat Maria hem had gegeven? De droom van Jozef die nacht is een groter wonder dan de regering van Salomo, van David, of de scheiding van de wateren van de Rode Zee. Dit alles is niets vergeleken bij de vrede van die man, en dit alles, sinds Abraham, heeft gediend om een man voort te brengen "zo rechtvaardig en oprecht dat hij die nacht sliep."

Paolo Cevoli zal ook zijn ervaring als vader delen; in zijn show La Sagra Famiglia [De Heilige Familie] vergelijkt hij zichzelf met klassieke figuren als Achilles, Aeneas, Oedipus en Ulysses, tot aan de verloren zoon.