Kind zijn om vader te kunnen zijn. Voorbij de menselijke zekerheid

We publiceren de vertaling van een artikel van priester, theoloog en patristicus Pierluigi Banna, gepubliceerd in Avvenire, het dagblad van de Italiaanse Bisschoppenconferentie, op 23 november 2021.
Pierluigi Banna

We zullen jaren nodig hebben om de bijdrage te evalueren die Julián Carrón geleverd heeft aan de beweging Gemeenschap en Bevrijding en, via deze, aan de Kerk en de wereld. Maar in de tussentijd, enkele dagen na zijn aftreden als president van de Fraterniteit, mogen we ons in elk geval één karaktertrek herinneren van deze man van God die het geaccepteerd heeft te antwoorden op de oproep van don Giussani, gesteund door de heilige Johannes Paulus II en in de jaren bevestigd door het stemmen van de verantwoordelijken van CL. Meteen in 2005 was het verschil in temperament tussen deze Spaanse priester en don Giussani evident, een verschil dat hij niet mystificeerde door te doen alsof hij de erfgenaam van het charisma van de stichter was. Hij was anders, maar in sommige opzichten mysterieus vergelijkbaar, dus kind, op een unieke manier.

Op het eerste gezicht verlegen en bescheiden, stil en haast onverschillig voor filosofische, theologische en politieke bespiegelingen, wordt de vulkaan Carrón plotseling actief zodra hij een beweging van echte, oprechte, duidelijk aan de ervaring onderworpen menselijkheid ziet, of die nou komt van iemand die dichtbij de christelijke ervaring staat of van iemand die deze meer vreemd is (van Michel Houellebecq en Umberto Galimberto tot Lady Gaga). Als onze Vaders de rechtvaardige definieerden als degene die bereid is het zijne op te offeren voor de verdediging van het welzijn van de anderen, dan kunnen we bij analogie zeggen dat deze man uit de Extremadura bereid is geweest zichzelf op te offeren om maar de weg naar het ware te begunstigen van wie hij ontmoette.

Zoals hij onvermoeibaar herhaalde – met don Giussani – moet de waarheid vrucht zijn van een ontdekking die geverifieerd en bevestigd wordt door de huidige ervaring, en geen herhaling van definities die misschien wel juist zijn, maar op zichzelf staan, en met name geen relatie hebben met het leven. Dit man-tegen-man-gevecht met de ervaring is wat Carrón het meest veroverd heeft in zijn ontmoeting met don Giussani en wat hij aan iedereen voorstelt. Zo’n aanwezigheid is ongemakkelijk, omdat ze ons niet toestaat ons te verstoppen in het klimaat van autoreferentialiteit waar elke menselijke instelling toe neigt. Echter, hoe ongemakkelijk het ook moge zijn, we kunnen niet anders dan de dialoog aangaan met de realiteit van elke dag waartoe hij ons uitnodigt. Het is een diepmenselijke weg, die kan voeren tot de verrassende ontdekking van de aanwezigheid van Christus als de levenswortel van alles, samen met die van vrienden met wie je bereid zou zijn naar het einde van de wereld te gaan: de Kerk, geleid door de opvolger van Petrus en de bisschoppen.

Deze methode is ongemakkelijk omdat ze geen voorspelbare en reeds bekende christelijke woorden herhaalt, maar ze is ook uitermate fascinerend omdat ze je op een originele en eigentijdse manier de ervaring van Johannes en Andreas tegenover Jezus laat herbeleven. Langs de weg van deze methode begrijp je ook het gebaar van zijn aftreden. Al in 2013 schreef hij in een commentaar op dat van Benedictus XVI, dat hij onder de indruk was van de vrijheid van deze mens, bereid om ‘af te zien van elke menselijke zekerheid, uitsluitend vertrouwend op de kracht van de Heilige Geest’. Later, in 2018, denkend aan de engel die Maria de boodschap bracht, schreef hij dat het Mysterie ‘zich als het ware van het toneel terugtrekt om ruimte te laten aan onze vrijheid’.

Zo trekt ook Carrón zich vandaag terug uit zijn rol om datgene te bevestigen waarvan hij altijd getuigd heeft: een geloof dat zozeer gebaseerd is op een ervaring van volheid, dat het bereid is zichzelf op te offeren om maar de vrijheid van de ander in beweging te zetten. Uit de dankbaarheid aan hem zullen, als God het wil, persoonlijkheden opbloeien die net zo geworteld zijn in de geloofservaring en in staat om vrijheid op te wekken. Op een ongetwijfeld andere, originele, maar mysterieus vergelijkbare manier. De unieke manier van wie kind weet te zijn.