Onze weg

De brief van Davide Prosperi, voorzitter van de Fraterniteit van CL, aan de hele beweging na de audiëntie met paus Franciscus

21-10-2022

Beste vrienden,

Wat er afgelopen zaterdag tijdens de audiëntie met paus Franciscus gebeurde overtrof alle mogelijke verwachtingen. We hadden eigenlijk besloten deze gebeurtenis te laten samenvallen met onze Dag van de Opening van het Jaar, maar we hebben iets meegemaakt dat onvergelijkbaar meer was: een echt nieuw begin.
Eén gevoel overheerst: dankbaarheid. Dankbaarheid jegens God voor het geschenk van don Giussani en zijn charisma, en dankbaarheid jegens don Giussani, omdat hij ons volk opnieuw in staat heeft gesteld zich te verenigen rond de leiding van de Kerk. Zoals velen van jullie denk ik, ben ik nog steeds diep geroerd om te zien wat het door don Giussani geplante zaadje heeft kunnen voortbrengen: een grote stroom van menselijkheid, overlopend van genegenheid en dankbaarheid voor de ontvangen genade. Daarom ben ik ook jullie allen dankbaar dat jullie, door jullie aanwezigheid op het Sint-Pietersplein, een teken zijn geweest van deze genade voor de wereld.
En tenslotte kan mijn en onze dank alleen worden gericht aan paus Franciscus. Ten eerste voor de liefdevolle en diepgaande woorden die hij aan don Giussani opdroeg, "voor alles wat hij overal heeft weten te zaaien en uitstralen voor het welzijn van de Kerk." Het vervulde ons hart met verbazing en vreugde om de Heilige Vader te horen zeggen, precies op de dag van de honderdste geboortedag van don Giussani, dat de Kerk in het bezit is van "de dankbare gedachtenis van zijn aanwezigheid: niet alleen in onze biografieën en onze harten, maar in de gemeenschap van de heiligen, vanwaaruit hij voor al de zijnen voorspreker is" en dat hij "zijn opvoedkundige en theologische genialiteit" erkent en hem beschouwt als "een echte apostel" en "vader en leermeester" voor iedereen die hij ontmoette. Dit is een duidelijk teken van de erkenning van de waarde die de dienaar Gods don Luigi Giussani en zijn onderricht hebben voor het leven en de geschiedenis van de Kerk. Om trouw te zijn aan de ontvangen gift is het aan ieder van ons om zich er nog meer van bewust te worden dat het ons in de eerste plaats is geschonken om de zending van de Kerk in de wereld te dienen.
Ten tweede zijn wij de paus oprecht en diep dankbaar dat hij ons niet alleen heeft getoond wat wij moeten nastreven maar ook de weg die wij moeten afleggen om daar te komen. In de komende weken zullen wij ons daarom allen - persoonlijk en in onze gemeenschappen - inzetten om de toespraak van de Heilige Vader zorgvuldig en serieus op te nemen.
Om het effect van de buitengewone gebeurtenis waarvan wij getuige zijn geweest niet verloren te laten gaan, zou ik - in gemeenschap met degenen die de verantwoordelijkheid die mij is toevertrouwd delen - onmiddellijk willen focussen op enkele essentiële punten.

Een crisis laat ons groeien - De paus heeft herhaaldelijk en bevestigend gewezen op de aanmaningen die in de afgelopen maanden door de kerkelijke autoriteiten, met name door het Dicasterie voor de Leken, het Gezin en het Leven, naar voren zijn gebracht. Het zijn dus "tijden van crisis". Maar als zodanig is het een kans voor groei, voor de rijping van ons geloof. De paus sprak van "ernstige problemen", van "verdeeldheden", van "een verarming in de aanwezigheid": de eerste manier om zijn vaderlijke correctie serieus te nemen is de waarheid ervan te erkennen, de betekenis en het gewicht van deze woorden te begrijpen. Paus Franciscus heeft, zoals ik hierboven aangaf, ook de te nemen stappen aangegeven: voor ons moeten dit "tijden zijn om jullie buitengewone geschiedenis van caritas, cultuur en missie te recapituleren", waarin we ons afvragen hoe we onszelf ertoe aanzetten om de dimensies van cultuur, naastenliefde en zending te beleven, "tijden om kritisch te onderscheiden wat het vruchtbare potentieel van het charisma van don Giussani beperkt heeft"; en "tijden van vernieuwing en nieuw missionair elan".

Eenheid in het volgen - Het is bemoedigend om in de woorden van de Heilige Vader een bevestiging te horen van de weg die in de afgelopen maanden is afgelegd, van de Geestelijke Oefeningen van de Fraterniteit tot het werk in de internationale bijeenkomst van de verantwoordelijken van de beweging: "eenheid is niet hetzelfde als eenvormigheid. Wees niet bang voor de verschillende gevoeligheden en voor de confrontatie op de weg van de beweging." Maar wat verzekert eenheid? Volgen, dat wil zeggen, door "eenheid met degenen die de beweging leiden, eenheid met de Herders, eenheid in het aandachtig volgen van de aanwijzingen van het Dicasterie voor de Leken, het Gezin en het Leven", en "eenheid met de paus."

Nederigheid in het steeds opnieuw ontdekken van het charisma - Paus Franciscus zei dat het "niet het charisma is dat moet veranderen": "Het zijn de manieren om het te beleven die een obstakel kunnen vormen of zelfs een verraad aan het doel waarvoor het charisma door de heilige Geest is opgewekt." Daarom wordt ons gevraagd "verkeerde wegen te herkennen en waar nodig te corrigeren", met een "houding van nederigheid en onder de wijze leiding van de Kerk". Het aan don Giussani gegeven charisma heeft een "potentieel" dat nog "grotendeels ontdekt moet worden": daarom moeten we er niet van uitgaan dat we het al volledig hebben geassimileerd en begrepen. Het moet worden ontdekt en herontdekt, verdiept, geactualiseerd, binnen een logica van permanente hervorming.

Charisma en autoriteit - "Don Giussani leerde om respect en kinderlijke liefde voor de Kerk te hebben en wist altijd met grote evenwichtigheid charisma en autoriteit, die elkaar aanvullen en beide noodzakelijk zijn, samen te houden." Dit geldt noodzakelijkerwijs ook binnen de beweging: "Ook onder jullie zijn er enkelen belast met een taak van autoriteit en bestuur, om alle anderen te dienen en de juiste weg te wijzen.", maar "naast de dienst van de autoriteit is het essentieel dat het charisma in alle leden van de Fraterniteit levend blijft." En dat geldt natuurlijk ook in de relatie tussen de bewegingen (die helpen om "het aantrekkelijke en nieuwe karakter van het christendom te laten zien") en het gezag van de Kerk ("het is aan het autoriteit van de Kerk om met wijsheid en voorzichtigheid aan te geven langs welke weg de bewegingen moeten gaan"). Na de relatie tussen gezag en charisma te hebben benadrukt, wees paus Franciscus ook op een taak en een methode, waarvan don Giussani - zoals de toenmalige kardinaal Ratzinger bij zijn begrafenis zei - een duidelijke getuige was: "Allemaal zijn wij hiertoe geroepen: om voor de anderen bemiddelaars te zijn van de ontmoeting met Christus, en hen vervolgens hun eigen weg te laten gaan, zonder hen aan ons te binden." Dit helpt ons elke verleiding tot personalisme te overwinnen.

Dit zijn slechts enkele uitgangspunten voor het begin van het werk dat we samen zullen doen. De toespraak van de paus heeft voor ons een historische betekenis: hij vraagt ons om een echte bekering, zodat wij de genade van het charisma als steeds nieuw kunnen ontdekken, in nederige dankbaarheid genietend van de onvergelijkbare schoonheid van het gezelschap van de aanwezige Christus. Alleen zo zal ons hart kunnen branden van die "heilige profetische en missionaire rusteloosheid" voor de vrede, voor de aanwezigheid van God in de armen en verlatenen, voor de verkondiging van Christus in alle landen en culturen van de wereld waartoe de paus ons heeft aangespoord. Laten we ons daarom voorbereiden op een nieuw missionair seizoen!

Na de buitengewone gebeurtenis van zaterdag is onze taak nauwkeuriger geworden: het educatieve voorstel voor de komende jaren zal gericht zijn op de stappen van de weg die de Heilige Vader heeft uitgestippeld. Hoe meer we bereid zijn ze te volgen, hoe meer ons gezelschap, in trouw aan het charisma dat we hebben ontvangen, een plaats zal zijn die leeft van licht, eenheid en hoop voor de Kerk en voor de hele mensheid, en meer - zij het met alle beperkingen van onze arme zelf - zal kunnen beantwoorden aan de verwachting die paus Franciscus met vaderlijke kracht tot ons "waarvan de Kerk, en ikzelf, meer verhopen, veel meer." heeft uitgesproken: Goed verankerd aan de rots van oorsprong staan wij te popelen om de uitdagingen van de huidige tijd aan te gaan.

In vriendschap,

Davide Prosperi