"Gebed hield mij overeind en maakte mijn vrijheid mogelijk, eerst een innerlijke vrijheid en later het wonder van vrijlating tijdens een oorlog waarin het regime geen echte stimulans had om ons vrij te laten. Het leek zinloos, maar het geloof werkte." Jim Foley was een Amerikaanse freelance journalist die in 2011 in Libië werd ontvoerd en daarna werd vrijgelaten. Het jaar daarop was hij in Syrië, waar hij opnieuw werd gegrepen door Isis-troepen. Twee jaar later publiceerde de terreurgroep een video op YouTube met de titel "Bericht aan Amerika", waarin zijn onthoofding wordt gedocumenteerd. De moeder van de journalist, Diane, verklaarde: "We zijn nog nooit zo trots geweest op onze zoon Jim. Hij gaf zijn leven om de wereld te wijzen op het lijden van het Syrische volk. We smeken de ontvoerders het leven van de overgebleven gijzelaars te sparen. Net als Jim zijn zij onschuldigen. Zij hebben geen controle over het beleid van de Amerikaanse regering in Irak, Syrië of waar ook ter wereld. We danken Jim voor alle vreugde die hij ons gaf." We spraken met Diane Foley tijdens de New York Encounter, waar ze vertelde over haar reis van pijn en vergeving. Een ervaring die, via de stichting ter nagedachtenis van haar zoon, ertoe leidde dat de Amerikaanse regering een permanente vertegenwoordiging instelde voor de omgang met gijzelaars en de ondersteuning van hun families. Dit is een belangrijk fenomeen, aangezien er nu 66 Amerikaanse burgers zijn die buiten hun land zijn ontvoerd of ten onrechte worden vastgehouden.



Hoe kan het dat u niet bent overweldigd door wat er met uw zoon is gebeurd?
Ik denk dat God me op vele manieren heeft voorbereid. Zelfs als kind al. Mijn moeder was katholiek, terwijl mijn vader tot de Unitarian Christian Church behoorde. Ze had een diep geloof. Mijn ouders besloten mij te laten kiezen in welke kerk ik gedoopt wilde worden, en ik koos voor de katholieke kerk. Ik voelde me ertoe aangetrokken. Ik zag een grotere diepte en authenticiteit. Daarna had ik het geluk te trouwen en vijf prachtige kinderen te krijgen. Ik werkte als verpleegster; ik hield van mijn werk. Door de jaren heen heeft God mij gevoed en gesterkt voor wat komen ging.

Wie was Jim Foley voor u?
Hij was onze geweldige oudste zoon. En ik denk niet dat ik me ooit heb gerealiseerd hoeveel hij betekende. Hij was jong, knap. Hij werd journalist en was geïnteresseerd in de culturen van andere delen van de wereld. Hij verdiepte zich graag in de verhalen van mensen. Hij kon heel goed luisteren. Daar had hij echt een gave voor. Hij was een zeer diepgaand persoon. Als kind was hij misdienaar. Toen hij opgroeide, ging hij weg van de kerk. Maar hij was altijd op zoek. Hij was geïnteresseerd in het hart van de mens. Na verloop van tijd, door het bestuderen van filosofie en het lezen van de schrift, kwam hij dichter bij het geloof. Daar kwam ik later achter. Zijn medegevangenen vertelden me: hij gebruikte de oproepen van het moslimgebed als gebedstijd. Hij bad de rozenkrans door met zijn vingers te tellen. Ik kwam zoveel over hem te weten toen hij weg was. Zoveel kinderen, zoveel jonge journalisten vertelden me hoe belangrijk hij voor hen was geweest. Hij raakte de harten van velen.

Wist u welke risico's Jim liep in zijn werk?
Ik had andere zonen in het leger en voor mij waren zij degenen die gevaar liepen. In plaats daarvan werd hij in de vastentijd van 2011 voor het eerst ontvoerd in Libië. En bij die gelegenheid kwam hij, dankzij vele mensen die ons hielpen, op miraculeuze wijze thuis. Die keer waren er getuigen van zijn ontvoering. In Syrië verdween hij echter in het niets en niemand had enig idee waar hij was. We wisten niet of hij nog leefde of niet. Het duurde een jaar voordat de ontvoerders opdoken. In die maanden besloot ik mijn baan op te zeggen en me fulltime te wijden aan het lot van mijn zoon. En ik vond geen hulp in Washington. Ik kreeg nieuws toen de Europese medegevangenen werden vrijgelaten: Jim was levend en wel. Ik dacht dat hij misschien naar huis zou komen. Maar de Verenigde Staten weigerden, net zoals de Europese landen, te onderhandelen. Ik vertrouwde mijn land tot het einde. De regering verzekerde me dat Jim hun topprioriteit was. Maar dat was niet waar. Ze vermoordden hem en de andere Amerikaanse en Britse gijzelaars.

Hoe ging u om met wat er gebeurde?
Ik weet niet hoe ik dat kon zonder geloof. En omdat God er vanaf het begin bij was doken er direct na Jims dood zeer veel goede mensen op. De twee jaar van gevangenschap werden beheerst door eenzaamheid. Maar nadat mijn zoon was vermoord waren er zoveel mensen die ons wilden helpen; zij zorgden voor ons. Zelfs Paus Franciscus belde ons.

Wat is uw herinnering aan dat gesprek?
Het was erg ontroerend. Op die dag had de paus het nieuws ontvangen dat een neef met zijn vrouw en kinderen een auto-ongeluk had gehad. Maar te midden van de zorgen om zijn familie belde hij ons ook. Hij zei dat Jim een martelaar is. Hij belde zelfs nog eerder dan onze president. Het was een grote troost. De kerk en gelovige mensen steunden ons echt. God gaf me via hen een kracht waarvan ik dacht dat ik die niet had.

Wat is de grootste moeilijkheid geweest?
Onze regering vergeven en leren met hen samen te werken om soortgelijke situaties beter aan te pakken. En proberen degenen te vergeven die Jim hadden gemarteld en gedood. In het begin was ik echt woedend. Ik moest veel bidden om niet gevangen te zitten in woede en wrok. Maar God redt. Sinds ik een kind was had ik een gevoel van Zijn aanwezigheid in mijn leven. En hoe meer de jaren verstrijken, hoe meer dit gevoel groeit.

Waarom voelde u de behoefte om niet in de wrok te blijven hangen?
Omdat het verschrikkelijk is. Er is niets goeds aan om beheerst te worden door dat gevoel van woede. Het is menselijk om die gevoelens te hebben. Maar God leert ons barmhartigheid. We hebben allemaal barmhartigheid nodig. We moeten allemaal vergeven worden. En we moeten God vertrouwen, want niemand heeft overzicht over wat er aan de hand is. We moeten erkennen dat we Zijn schepping zijn en dat we niet overal een antwoord op hebben. Tenminste, ik niet.

Wat hebt u gewonnen met vergeven?
Als ik bij mijn wrok was gebleven, had ik niet meer voor vreugde kunnen zorgen. Ik zou de schoonheid die God voor ons bereidt niet hebben kunnen zien. Ik zou me het geschenk dat Jim is niet hebben kunnen realiseren.

U besloot Alexanda Kotey te gaan ontmoeten, één van de ontvoerders.
Het was een mooie ervaring. Veel mensen dachten dat ik gek was. Maar ik was ervan overtuigd dat Jim gewild zou hebben dat ik het deed: hij zou hem gaan ontmoeten en proberen te luisteren naar zijn verhaal. Er was een lieve vrouw die met de advocaten van de verdediging voor herstelrecht werkte, die mij het voorstel deed. De advocaten van het openbaar ministerie probeerden mij te ontmoedigen. Er was wat spanning, maar uiteindelijk ben ik blij dat ik ben gegaan.

Waarom?
Ik ben meerdere keren geweest. Maar de tweede keer was een bijzonder genadevolle ervaring. Vergeleken met de andere keren was hij rustiger en meer ontspannen, en ik luisterde gewoon naar hem. Hij vertelde me over zijn familie en zijn drie dochtertjes, die hij nooit meer zou zien. Hij vertelde me waarom hij een jihadist werd en over enkele van zijn pijnlijke ervaringen. Na deze ontmoetingen schreef hij me een excuusbrief. Ik denk dat het een soort genezing voor hem was.

Wat zag u in hem?
Ik zag een persoon die in staat is tot mededogen. Het was moeilijk te geloven dat hij dezelfde persoon was die mijn zoon had ontvoerd en vermoord. Maar we hebben allemaal verschillende kanten, we zijn allemaal in staat om goed en kwaad te doen. En dit was heel duidelijk bij hem. Toen ik hem hoorde praten over wat hem had bewogen om zich bij Isis aan te sluiten dacht ik aan de jongeren die Jim had ontmoet toen hij, voordat hij journalist werd, had gewerkt voor Teach for America, de non-profit organisatie die afgestudeerden van Amerikaanse universiteiten vraagt om les te geven op openbare scholen in achterstandswijken. Ik dacht bij mezelf, misschien hadden hij en Jim vrienden kunnen zijn.