(foto Ryoji Iwata/Unsplash)

Vertrouwen in de ander

Wat betekent het om lief te hebben? Dit is de meest urgente vraag die de recente gebeurtenissen hebben opgeroepen, vooral bij jongeren. En die een beroep doet op alle volwassenen. Een ingezonden brief in "Repubblica" van Matteo Severgnini
Matteo Severgnini*

Geachte redactie,

in het licht van de recente gebeurtenissen, die de menselijkheid van ieder van ons op de proef stellen, rijst de vraag: kan de mens zelfredzaam zijn? Of zoals Leopardi zou zeggen: "wat ben ik?" en dus "wat betekent het om lief te hebben?". De urgentie van een antwoord gaat iedereen aan, in de eerste plaats het gezin en de school, maar ook de sferen van politiek en werk, cultuur, sport en communicatie, omdat de hele samenleving is gebaseerd op menselijke relaties.

Het terugkeren van tragedies zoals die van Giulia Cecchettin roept iedere volwassene op om zich weer bewust te worden van het doel en een hernieuwd enthousiasme voor de serieuze taak van opvoeding: de jongere generaties de hypothese van een eenduidig zingevingsvoorstel bieden dat zij zelf, gesteund door een stabiel gezelschap, persoonlijk kunnen verifiëren, zich wagen aan het menselijk bestaan en er de hoofdrolspelers van worden.

Daarom voelen we ons geroepen om in een pluriforme samenleving onze bijdrage te leveren met een levensvoorstel dat hen het diepe mysterie laat herkennen dat inherent is aan ieder mens.

De dichter Rilke opent een vruchtbare en veelbelovende horizon van betekenis als hij schrijft: "Dit is de paradox van de liefde tussen man en vrouw: twee oneindige behoeften om bemind te worden ontmoeten twee fragiele en beperkte capaciteiten om lief te hebben. Op het terrein van een grotere liefde consumeren ze zichzelf niet in pretentie en leggen ze zich niet neer, maar wandelen ze samen, ieder naar een volheid waarvan de ander het teken is." De geliefde is een "teken", ze kunnen niet uitputtend reageren op het oneindige verlangen om bemind te worden dat in het menselijke hart aanwezig is.

De ander is een teken van hun en mijn oorspronkelijke afhankelijkheid van een Mysterie dat groter is dan wijzelf, zoals don Giussani ons leerde toen hij bijvoorbeeld vertelde hoe hij twee jonge mensen die elkaar op straat omhelsden een vreemde vraag had gesteld: "Wat heeft dit met de sterren te maken?", waarmee hij de verbinding tussen het bijzondere en het geheel weer aanwakkerde en de juiste verhouding tussen die omhelzing en een grotere bestemming herstelde.

"Diepte herkennen waar anderen alleen de levenloze, mechanische verschijning van dingen zien" (Pasolini), de ander herkennen als een teken, als een onherleidbare werkelijkheid, niet in mijn bezit, drijft me naar zijn 'verering', in plaats van naar een uitputtende, zelfs dodelijke consumptie.

Die "grotere liefde (...) - volheid waarvan de ander een teken is" is in de geschiedenis geopenbaard in het gezicht van Jezus, uit wie het christelijke volk is voortgekomen, onvermoeibaar proberend en biddend om te leven door de ander met gratuïteit lief te hebben; het initiatief van kardinaal Pizzaballa, die zichzelf als gijzelaar aanbood in ruil voor de bevrijding van andere ontvoerde mensen, en de mobilisatie van zoveel mensen voor de Voedselbank getuigen hiervan. In de omarming van die "grotere liefde" is het mogelijk om zo ver te gaan dat je je leven geeft voor een ander, in plaats van het weg te nemen.

*verantwoordelijk voor Gioventù Studentesca (GS)