Geachte hoofdredacteur,

Onlangs had ik een gesprek met enkele universiteitsstudenten, en de eerste vraag die ze me stelden was: "Hoe kunnen we relaties onderhouden als we allemaal kleinzielig zijn en ons bedrieglijk gedragen?" Jongeren voelen zich belast met de verantwoordelijkheid voor de toekomst van de samenleving, vooral wanneer ze in het middelpunt komen te staan van dramatische gebeurtenissen zoals die waarvan we dit jaar getuige zijn geweest: de verschrikkelijke aanslag op 7 oktober, oorlogen die maar niet ophouden, brute gewelddaden die worden gepleegd in naam van een valse liefde die in werkelijkheid onderdrukking is. Er zijn zoveel analyses mogelijk: jongeren hebben moeite om de wereld om hen heen te begrijpen, ze zijn kwetsbaarder en hebben moeite om te begrijpen wat ze willen en wie ze willen zijn, ze leven liever in de virtuele wereld dan in de echte wereld, enzovoort. Ik geef geen oordeel over de verdiensten van deze interpretaties, maar ik heb de indruk dat we bijna altijd kijken naar de voorwaardelijke oorzaken of gevolgen van ongemak. Zelden kijken we naar de oorsprong ervan.

Dertig jaar geleden zei don Giussani tegen een aantal jonge mensen: "Het is een leugen om tegen je vriendin te zeggen: 'Ik hou van je', als je niet achter de vervulling van haar bestemming staat." Wat betekent het om van de ander te houden "omwille van zijn bestemming"? Iedereen verlangt ernaar "lief te hebben"; het ligt in onze natuur om geluk te verlangen voor onszelf en voor de mensen om ons heen. Toch wint vaak de teleurstelling of de angst om dit verlangen niet te kunnen volhouden. Dus nemen we in het beste geval genoegen met wat iedereen te bieden heeft om het leven minder bitter te maken. Maar dit mondt vaak uit in een verlangen om de ander te bezitten en dus in geweld. "Er is geen ideaal waaraan we onszelf kunnen opofferen, want alles wat we kennen zijn leugens, wij die niet weten wat waarheid is." Deze verzen van André Malraux bieden een uitweg uit deze kortsluiting. Waar het vandaag de dag het meest aan lijkt te ontbreken is een groots ideaal om voor te leven. Anders zou de angst van zoveel koppels om kinderen te krijgen niet te verklaren zijn.

Maar wanneer is een ideaal waar? Wanneer verandert het in een droom en ideologie? Heeft Malraux gelijk als hij zegt dat we niet weten wat waarheid is, of is het diepe, authentieke verlangen naar goedheid dat in ieders hart leeft een teken dat er een waarheid bestaat en dat de werkelijkheid geen misleiding of interpretatiespel is? Jonge mensen opvoeden tot een positie van verwachting, van positieve openheid naar zichzelf en de werkelijkheid, is volgens mij de eerste stap om hen in een positie te brengen waarin ze die concrete tekenen kunnen begrijpen die laten zien dat het niet allemaal een illusie is. Natuurlijk besef ik - ik spreek als vader, als universitair docent en als verantwoordelijke voor een realiteit die zoveel jongeren samenbrengt - dat wij volwassenen, om geloofwaardig te zijn, in de eerste plaats deze positie moeten innemen: wat kan een jongere verwachten als zijn vader of moeder, of zijn docenten, leven zonder iets voor zichzelf te verwachten?

Met Kerstmis wordt deze verwachting voelbaar. Tweeduizend jaar geleden wachtten de herders in Bethlehem, en met hen de hele mensheid, op een verandering waar ze geen naam aan konden geven. En de verkondiging van Kerstmis beantwoordt vandaag precies aan deze verwachting: "De oorsprong waaruit ik geboren ben en waarvoor ik bestemd ben, mijn beginpunt en mijn einde, is één geworden onder ons [...] Christus is degene zonder wie de mens en de hele werkelijkheid verdwijnen En wat overblijft is slechts de korte impuls van het moment - of het nu vreugde of pijn is - die door de tijd wordt gecremeerd." (don Giussani). De as van onze dromen wordt opgevangen door het enige ideaal dat bestand is tegen de gevolgen van het kwaad en de tijd: God zelf is gekomen om ons te ontmoeten. Onze bestemming is niet langer de onbereikbare verblinding van de vervulling van onze dromen, die even wispelturig als onzeker zijn. Zij is een metgezel op de weg geworden, in een vriendschap waarin we altijd kunnen nagaan of de weg waar en voor ons bestemd is. In die zin stellen de woorden van de paus op de laatste Wereldjongerendag opnieuw een ideale horizon voor die echt de moeite waard is om op in te zetten: "Tot jullie, jongeren, die grote dromen hebben, maar vaak bang zijn dat ze misschien niet uitkomen (...) zegt Jezus: 'Wees niet bang!'".