Mensen in Praag betuigen hun respect aan de slachtoffers op de plaats van het bloedbad (foto Ansa/Epa/Martin Divisek)

Praag: "Een teken hoop voor iedereen"

Verbijsterde gezichten in de tram, missen en donaties voor de families van de slachtoffers. Een brief van pater Stefano, priester van de Fraterniteit van Carolus Borromeus in de Tsjechische hoofdstad enkele dagen na het bloedbad op de universiteit

Beste Davide, ik schrijf deze paar regels om mijn gedachten en enkele feiten die een paar dagen na de verschrikkelijke aanslag op de faculteit Wijsbegeerte van de Karelsuniversiteit in Praag plaatsvonden, te verzamelen en met je te delen. De volgende ochtend zat ik in de tram op weg naar het ziekenhuis waar ik aalmoezenier ben en ik zag de verbijstering op de gezichten van de mensen. De pre-kerstsfeer, die ons elk jaar afleidt met zijn versieringen en lichtjes, werd dit jaar plotseling weggevaagd door de krankzinnige daad van een zeer jonge man die in het wilde weg begon te schieten, eerst op zijn klasgenoten en daarna op straat, met als enige doel - zo schreef hij - zoveel mogelijk mensen te doden.

De Tsjechische kranten schreven dat hij een modelstudent was met uitstekende cijfers, maar door iedereen werd beschouwd als introvert, gereserveerd en niet erg sociaal. In plaats daarvan moet ik zeggen: wie weet welke leegte deze student in zich moet hebben gehad, welke vragen en welk lijden? Het doet me afvragen of een gebeurtenis als deze niet gewoon de krankzinnige en tragische wanhoopsdaad is van zoveel ontberingen, lijden en ontgoocheling die zoveel jonge mensen meemaken.

Ik las op een Italiaanse nieuwssite dat Praag wordt beschouwd als een romantische en serene plek, een rustige en veilige stad. Ik geloof echter niet dat je deze stad kunt reduceren tot haar gouden daken en romantische uitzichten, alsof iets als wat er gebeurd is een donkere plek is die vergeten moet worden om geen afbreuk te doen aan een 'gelukkig eiland', zoals hetzelfde artikel het omschreef. Praag is een stad als elke andere, een stad waar mannen en vrouwen wonen die dag na dag voorzichtig zoeken naar de zin van het leven in de relaties die ze hebben en het werk dat ze doen. Praag is geen mooie, plotseling verfrommelde ansichtkaart: Ik zie het elke dag op school, in het ziekenhuis, in de parochie of bij onze vrienden van onze gemeenschap. Hier, zoals in elke uithoek van de wereld, hebben mensen, zelfs zij die het niet weten, niet het ideaal om in het comfort van een uitgebluste wereld te leven. In plaats daarvan hebben ze behoefte om iemand te ontmoeten die hen gezelschap houdt, die ware en eeuwige vriendschap die alleen Christus kan geven. Ze hebben het nodig om de waarheid te ontmoeten.

Illustratief hiervoor was de mis voor de slachtoffers, die de aartsbisschop van Praag twee dagen na de aanslag in de kathedraal opdroeg en die veel media-aandacht kreeg. Op dezelfde dag luidden om twaalf uur 's middags alle klokken in de stad in rouw en nam iedereen een minuut stilte in acht.

We vierden ook een mis met de gemeenschap, die ook door andere mensen werd bijgewoond, en sommigen bedankten ons na afloop voor dit gebaar. Waarvoor bedankten ze ons? Een vrouw die net de viering had bijgewoond, zette me erg aan het denken. Ze vertelde me dat ze dankbaar was omdat ze alleen niet zou weten hoe ze om moest gaan met de verwarring die het incident in haar had veroorzaakt. Deze paar woorden deden me beseffen dat alle psychologische en sociologische analyses, hoe rechtvaardig ook, niet kunnen volstaan om te verklaren wat er is gebeurd, en nog minder kunnen ze de dolende mensen die op zoek zijn naar gerechtigheid gezelschap houden.

Ik was onder de indruk dat Tsjechische burgers in slechts een paar dagen miljoenen kronen doneerden aan de rekening van de liefdadigheidsstichting van de Universiteit van Praag voor de families van de slachtoffers. Wijst deze ontroerende vrijgevigheid niet op de religiositeit van de persoon, die de wereldse mentaliteit vaak het zwijgen wil opleggen?

De pijn van wat er is gebeurd is enorm en kan menselijkerwijs niet worden verdragen. Maar wat een vriend ons vertelde aan het begin van onze missie hier, meer dan 20 jaar geleden, is zeker: "Voor de ontmoeting die je hebt gehad, wees je ervan bewust om dat, in die samenleving, aan te grijpen als een teken van hoop voor alle mensen."

Pater Stefano Pasquero, Praag, Tsjechië