Romaans klooster te Tarragona, Spanje (foto: Pixabay, SLPix)

De wortels van de Europese cultuur

Aan vooravond van de Europese verkiezingen ontbreekt het niet aan pro- en contrageluiden. Wat verbindt Europeanen? De historische toespraak van Benedictus XVI in het Collège des Bernardins over de wortels van de Europese cultuur, 12 september 2008

Mijnheer de Kardinaal,
Mevrouw de Minister van Cultuur,
Mijnheer de Burgemeester,
Mijnheer de Kanselier van het Instituut,
Dierbare vrienden

Dank, Mijnheer de Kardinaal voor uw vriendelijke woorden. We bevinden ons op een historische plaats, een plaats, opgericht door de zonen van de heilige Bernardus van Clairvaux en een plaats die uw grote voorganger, wijlen kardinaal Jean-Marie Lustiger, aanzag als een centrum voor dialoog van de christelijke wijsheid met de culturele, intellectuele en artistieke stromingen van uw maatschappij.

Ik groet in het bijzonder Mevrouw de Minister van Cultuur als vertegenwoordiger van de regering, als ook Mijnheer Giscard d’Estaing en Mijnheer Chirac. Ik groet tevens de aanwezige ministers, de vertegenwoordigers van de Unesco, Mijnheer de Burgemeester van Parijs en alle andere gezagsdragers. Ik wil mijn collega's van het Institut de France niet vergeten, die bekend zijn met mijn achting voor hen en ik wil ook de Prins van Broglie bedanken voor zijn hartelijke woorden. Wij zien elkaar morgenvroeg weer. Ik bedank de afgevaardigden van de moslimgemeenschap in Frankrijk dat zij aanvaard hebben om aan deze ontmoeting deel te nemen; ik wens hen het beste in deze tijd van de ramadan. Mijn hartelijke wensen, dierbare genodigden, gaan nu vanzelfsprekend naar het geheel van de veelvormige wereld van de cultuur die jullie op zulk een waardige wijze vertegenwoordigen.

Deze avond zou ik jullie graag toespreken over de oorsprongen van de westerse theologie en de wortels van de Europese cultuur. Ik vermeldde aan het begin dat de plaats waar wij ons bevinden emblematisch is. Zij is verbonden met de monastieke cultuur: hier hebben jonge monniken geleefd om zich te initiëren in hun roeping en om hun zending goed te volbrengen. Roept deze plaats voor ons nog iets op of ontmoeten wij er enkel een wereld die voorbij is? Om op deze vraag te kunnen antwoorden moeten wij een ogenblik stilstaan en nadenken over het wezen zelf van het westerse monastieke leven. Waarover ging het? Wanneer wij de historische vruchten van het monastieke leven in ogenschouw nemen, dan kunnen we zeggen dat, gedurende de grote culturele breuk, ten gevolge van de migratie van volkeren en de vorming van nieuwe staatkundige verbanden, de kloosters de ruimten waren waar de schatten van de antieke cultuur overleefden en waar langzamerhand, onder verwijzing naar deze antieke cultuur, een nieuwe cultuur vorm kreeg. Maar hoe is dit tot stand gekomen? Wat was de motivatie van diegenen die zich op deze plaatsen verzamelden? Wat waren hun verlangens? Hoe hebben zij geleefd?

Lees verder op De wortels van de Europese cultuur.

Deze vertaling is met toestemming overgenomen uit rkdocumenten.nl