Carlo Acutis

“Niets meer dan je blik opheffen”

Paus Franciscus heeft een wonder erkend dat te danken is aan de voorspraak van de zalige Carlo Acutis, die binnenkort wordt heilig verklaard. Portret van de jonge Milanees, ontvlamd door de passie voor zijn Vriend Jezus (Traces, februari 2014)
Paola Bergamini

“Mevrouw, uw zoon is bijzonder.” Antonia Acutis heeft dit vaak gehoord, van hun pastoor, van zijn leraren en klasgenoten, van de portier van hun gebouw aan de Via Ariosto in Milaan, waar ze in 1994 naartoe verhuisden, drie jaar na de geboorte van Carlo, een jongeman die op 15-jarige leeftijd overleed en voor wie de Congregatie van de Heiligverklaringen de nihil obstat toestemming heeft gegeven voor het starten van het diocesane onderzoek voor de zaak van zijn heiligverklaring.
Carlo was een normale jongeman, levendig, met veel vrienden en een passie voor computers. Maar het bijzondere aan Carlo heeft een naam: Jezus, zijn Vriend. Toen Carlo nog heel jong was en ze voor een kerk langsliepen, zei hij: “Mam, laten we naar binnen gaan en Jezus gedag zeggen, een gebedje doen.” Toen ontdekte ze dat hij het leven van de heiligen en de Bijbel las. Ze hadden een normaal gezin en aanvankelijk waren ze niet zo regelmatig in de kerk. “Maar dat ‘kleine monster’ stelde me zoveel diepe vragen die ik niet kon beantwoorden. Ik verwonderde me over zijn toewijding. Hij was zo klein en zo zeker. Ik begreep dat het iets van hemzelf was, maar het riep mij ook. Dus begon ik mijn reis om terug te keren naar het geloof. Ik volgde hem,” herinnert ze zich. Pater Aldo Locatelli, de priester die haar en haar zoon begeleidde, zei tegen haar: “Er zijn kinderen die de Heer al op zeer jonge leeftijd roept.”

De snelweg. Toen Carlo 7 was, vroeg hij of hij zijn eerste heilige communie mocht doen. Zijn vriend kwam nog dichterbij. Op verzoek van pater Aldo interviewde bisschop Pasquale Macchi (de secretaris van Paulus VI) de jongen en gaf hem het recht om het sacrament vroeg te ontvangen (volgens Italiaanse normen) voor zijn volwassenheid en christelijke vorming. Hij gaf slechts één aanbeveling, namelijk dat de viering gehouden moest worden op een plaats die innerlijke bezinning vergemakkelijkte, zonder afleidingen. Op 16 juni 1998 ontving Carlo de Eucharistie in de stilte van het klooster Bernaga in Perego, vlakbij Lecco. Carlo had een regelmatig leven, met één vast, speciaal punt: de dagelijkse mis, want, zei hij, “de Eucharistie is mijn snelweg naar de Hemel. Wij hebben meer geluk dan de apostelen die 2000 jaar geleden met Jezus leefden: om Hem te ontmoeten hoeven we alleen maar een kerk binnen te gaan. Jeruzalem ligt bij ons om de hoek.” Na de misviering bleef hij voor de aanbidding. Hij ging vaak biechten, want “net als bij een luchtballon moet je de gewichten lozen om omhoog te komen. Op dezelfde manier moet de ziel haar zonde lozen om naar de hemel te gaan.” Het waren eenvoudige woorden, die van een jongen, maar ze drukten zijn verlangen uit om bij die Vriend te blijven die alles van hem vroeg, vooral om met zijn leven van Hem te getuigen.

Het paar schoenen. Carlo had een sterk karakter, onstuitbaar. Zijn passie voor computers bracht hem ertoe nieuwe programma's te bestuderen. Hij hield ook van Play Station met zijn vrienden. Op school, eerst op het instituut van de zusters van de heilige Marcellina op het Piazza Tommaseo en daarna op de middelbare school Leo XIII, geleid door de Jezuïeten, was hij ieders vriend, vooral diegenen die het nodig hadden. Zijn klasgenoten, zelfs degenen die niet geloofden, wilden tijd met hem doorbrengen. Ze vroegen om advies en hulp. Ze zochten hem op, want het was gemakkelijk om bij Carlo te zijn; hij had iets aantrekkelijks. En toch was hij niet iemand die van mode hield. Hij werd boos toen zijn moeder een tweede paar schoenen voor hem wilde kopen. Het interesseerde hem niet. Hij verborg nooit wat zijn grote bron van geluk was. In zijn slaapkamer had hij een foto van Jezus en iedereen kon die zien. Hij nodigde zijn klasgenoten uit om met hem naar de mis te gaan, om zich met God te verzoenen. In een schrift schreef hij: “Verdriet is de blik naar binnen gericht, terwijl geluk de blik is die op God gericht is. Bekering is niets anders dan je blik opheffen van laag naar hoog. Gewoon een simpele beweging van de ogen.”
Iedereen in de buurt kende hem. Als hij op zijn fiets passeerde, stopte hij om de portiers, vaak moslims of hindoes, te begroeten. Hij vertelde over zichzelf en zijn geloof en ze luisterden naar deze aardige, vriendelijke jongeman. Tijdens de lunch stopte hij van wat overbleef in voedselcontainers die hij naar de daklozen in de buurt bracht. Zijn familie had een hindoeïstische (Brahmaanse) hulp, genaamd Rajesh, in dienst. Er ontstond een hechte vriendschap tussen hem en Carlo, zozeer zelfs dat de man zich bekeerde en vroeg of hij de sacramenten mocht ontvangen. Rajesh vertelt: “Hij zei dat ik gelukkiger zou zijn als ik dichter bij Jezus zou komen. Ik liet me tot christen dopen omdat hij met me communiceerde en me aanstak met zijn geloof, zijn naastenliefde en zijn zuiverheid. Ik heb hem altijd als meer dan normaal beschouwd omdat zo'n jonge, knappe en rijke man normaal gesproken liever een ander leven leidt.” Maar Carlo wist niet wat een “ander leven” betekende. Voor hem mocht geld niet worden verspild. Hij gebruikte zijn spaargeld om een slaapzak te kopen voor de dakloze man die hij zag als hij naar de mis ging. En hij doneerde geld aan de kapucijnen, die lunches serveerden voor de daklozen.
In 2002 vergezelde hij zijn ouders naar de Meeting van Rimini omdat een bevriende priester een lezing zou geven over de Kleine Eucharistische Catechismus. Hij was gefascineerd door de mensen en de tentoonstellingen die hij zag. Hij kwam op het idee om een tentoonstelling over eucharistische wonderen te maken. Antonia Acutis vertelt: “Hij was er zeker van dat op deze manier, door middel van tentoonstellingen, mensen zouden beseffen dat de hostie en de gewijde wijn echt het Lichaam en Bloed van Christus zijn, dat er niets symbolisch aan is, maar dat het de echte mogelijkheid is om Hem te ontmoeten. In die periode was hij catechisatieassistent en het gebruik van tentoonstellingen leek hem een nieuwe manier om mensen te laten nadenken over het Eucharistisch Mysterie.”

“Ze moeten het zien.” Toen ze terugkeerden naar Milaan, ging hij aan de slag met zijn eigen tentoonstelling. Zijn kennis van computers was een grote hulp. Hij stortte zich erop, verzamelde informatie en vroeg zijn ouders hem door heel Italië en Europa te rijden om fotomateriaal te halen. Hij betrok iedereen erbij en “vulde” drie computers. Na drie jaar was zijn tentoonstelling klaar en onverwacht, door mond-tot-mondreclame, werd er niet alleen in Italiaanse bisdommen naar gevraagd, maar over de hele wereld. Tijdens een vakantie in de zomer van 2006 vroeg Carlo aan zijn moeder: “Denk je dat ik priester moet worden?” De vrouw antwoordde eenvoudig: “Je zult het zelf wel begrijpen. God zal het je laten begrijpen.”
Begin oktober werd Carlo ziek. Het leek een gewone griep. Kort voordat hij ziek werd, had hij de presentatie van een video met voorstellen voor vrijwilligerswerk voor de leerlingen van zijn middelbare school afgerond. Het zou op 4 oktober worden vertoond. Maar hij kon niet gaan vanwege zijn plotselinge ziekte. Een paar dagen later werd hij in het ziekenhuis opgenomen. Het was geen griep, maar een vreselijk agressieve vorm van leukemie, M3-de allerergste. Er was geen kans op herstel. Toen hij de drempel van het ziekenhuis overstak, zei hij tegen zijn moeder: “Ik ga hier niet levend vandaan.” Een paar dagen daarvoor had hij tegen zijn ouders gezegd: “Ik offer het lijden dat ik zal moeten ondergaan aan de Heer voor de Paus en voor de Kerk, zodat ik niet naar het vagevuur hoef te gaan en rechtstreeks naar het Paradijs kan gaan.” Het lijden kwam. Maar toen een verpleegster hem vroeg hoe hij zich voelde, antwoordde hij: “Goed. Er zijn mensen die er slechter aan toe zijn. Maak mama niet wakker; ze is moe en zou zich nog meer zorgen maken.” Hij vroeg de verpleegsters dat hem de ziekenzalving zou worden toegediend. Hij stierf op 12 oktober. Op de dag van de begrafenis waren de kerk en het plein ervoor stampvol. Zijn moeder vertelt: “Ik zag mensen die ik nooit eerder had ontmoet. Daklozen, immigranten, kinderen... Zoveel mensen die met me spraken over Carlo, over wat hij had gedaan, dingen waar ik niets van wist. Ze getuigden me van het leven van mijn zoon, tegen mij die zichzelf een wees voelde.”
Carlo's leven was een getuigenis die verder ging dan de dood en die het leven van velen veranderde. Via degenen die hem ontmoetten en via het internet werden zijn gedachten en zijn verhaal bekend. Zijn familie heeft duizenden brieven en e-mails ontvangen met de vraag om meer te weten te komen over deze bijzondere jongeman. Een daarvan luidt: “Ik bezocht de kerk van San Fredian al Cestello in Florence en werd getroffen door het beeld van Carlo dat daar bijna op me leek te wachten. Ik kon niet anders dan dichterbij komen en het verhaal lezen van een jongeman wiens 15 jaar genoeg waren om een onuitwisbare stempel op deze aarde te drukken.” En nog een op Facebook van een jongen die hem nooit heeft ontmoet: “Carlo leefde in een zeer rijke familie, en niets zou hem ervan weerhouden hebben om comfortabel te leven, waardoor hij trots en arrogant werd. In plaats daarvan behield hij altijd die 'arme' teneur van leven en denken, open naar de kleinsten, altruïstisch naar iedereen, wat niet onbelangrijk is op onze 'planeet'.” Voor veel jonge mensen is hij een voorbeeld geworden van hoe het geloof geleefd moet worden. Sommigen hebben verhalen verteld over hun eigen bekering. En zijn tentoonstelling heeft de uiteinden van de aarde bereikt: China, Rusland, Latijns-Amerika. In de Verenigde Staten is hij, dankzij de hulp van de Knights of Columbus, te zien geweest in duizenden parochies en op meer dan 100 universiteiten.
Don Giussani schreef: “De vrijheid van God beweegt zich in het leven dat Hij geschapen heeft, en raakt betrokken via voorbestemde mensen en plaatsen, voorkeur, zouden we zeggen, maar het is een voorkeur in functie van alles.” Het unieke van Carlo was deze voorkeur, die hij liefhad en omarmde. “Hij is nu priester in de hemel,” zegt zijn moeder. “Hij kon zich niet voorstellen hoe stadions vol konden zitten voor concerten, terwijl kerken juist leeg waren. Hij bleef maar zeggen: 'Ze moeten het begrijpen.'"