Pier Giorgio Frassati: “Op weg naar de hoogte”
De Turijnse priester don Primo Soldi nam ons mee in het korte en ontroerende leven van de jongen Italiaanse student Pier Giorgio Frassati. Hij spoort ons aan om écht te leven, en niet alleen "op de een of andere manier er maar wat van te maken"Op zondag 12 januari 2025 kwamen zo'n vijfenveertig tot vijftig mensen, vooral kinderen en tieners, bijeen in de Josephzaal van de Sint Josephkerk in Leiden. Zij werden samengebracht door de zalige Pier Giorgio Frassati, die tijdens dit Jubileumjaar tot heilige zal worden uitgeroepen en - samen met de zalige Carlo Acutis (die ook spoedig zal worden heiligverklaard) - wordt voorgesteld als de heilige om dit Jubeljaar naar te kijken.
Don Primo Soldi, een priester uit Turijn, leidde ons allemaal in in het korte en ontroerende leven van Pier Giorgio, waarbij hij een mooie en, ondanks een voortdurend heen en weer gaan van het Italiaans naar het Nederlands en vice versa, zeer levendige dialoog aanging met kinderen en tieners.
Pier Giorgio werd geboren in een rijke, belangrijke en geseculariseerde familie in Turijn in 1901. Een paar jaar nadat hij op dertienjarige leeftijd de eerste Heilige Communie had ontvangen, werd hij -niettegenstaande de opvattingen van zijn ouders- uitgenodigd om dagelijks deel te nemen aan de Heilige Mis en elke dag de Eucharistie te ontvangen. Vanaf dat moment miste hij geen enkele keer zijn dagelijkse afspraak met Jezus en werd zijn hele leven erdoor gevormd.
Om maar een paar aspecten te noemen:
In 1924, toen hij nog studeerde aan de Technische Universiteit, verzamelde hij een groep vrienden die zichzelf de “società dei tipi loschi” ("de vereniging van louche types”) noemden: het gaat erom samen veel lol te beleven, voortdurend ergens de draak mee te steken, wandelingen in de bergen te maken en een diepe spirituele band te onderhouden. Pier Giorgio begreep dat echte vriendschap een geschenk van onschatbare waarde is en ons helpt om ons leven naar vervulling te leiden: “In het aardse leven is vriendschap, samen met de liefde van onze ouders, een van de mooiste liefdesbanden. Ik ben God zo dankbaar dat Hij mij zulke goede vrienden heeft gegeven, een waardevolle gids voor mijn hele leven” (brief van 10 april 1925)
Hij hield van de bergen en hun schoonheid en ondernam voortdurend wandelingen en zelfs uitdagende beklimmingen met zijn vrienden: “Verso l'alto” - naar de hoogte - is een soort motto van hem. Hij schreef het op een foto van hem, klimmend, in 1925, een paar weken voor zijn dood. Het verlangen en de strijd om de top van een bergtop te bereiken maakt deel uit van het verlangen om zijn eigen leven en dat van zijn vrienden omhoog te zien klimmen naar hun ware vervulling in God.
Tegelijkertijd was hij letterlijk zeer begaan met het lot van arme mensen. Toen zijn familie hem pushte om techniek te gaan studeren koos hij voor mijnbouwkunde zodat zijn professionele leven zich later zou kunnen ontvouwen te midden van de mijnwerkers, die de armsten onder de armen waren. Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog leefden er zeer vele mensen onder erbarmelijke omstandigheden in Turijn. Elke middag bracht Pier Giorgio uren door met het bezoeken van arme gezinnen, vooral in opvanghuizen voor arme en zieke mensen die een paar jaar eerder waren opgezet door San Giuseppe Cottolengo, en bracht medicijnen, kleding, voedsel en bovenal zijn eigen persoon, vol liefde en aandacht, en moedigde iedereen aan om het geloof te ontdekken. Niemand wist dat deze vriendelijke jongeman de zoon was van senator Frassati. Op de vraag van een bevriend meisje hoe hij urenlang de ondraaglijke geur kon verdragen die sommige van de ellendige zolders waar hij kwam vulde, antwoordde hij: “Elke ochtend komt Jezus mij bezoeken in de heilige communie. 's-Middags is het mijn tijd om Hem te bezoeken wat mij lukt door Zijn arme mensen te bezoeken”.
In een van zijn andere brieven vat hij alles samen met de woorden “Vivere, non vivacchiare!”: Leven (echt leven), niet alleen op de een of andere manier er maar wat van maken, het hoofd boven water houden (brief van 27 februari 1925). Aangemoedigd door don Primo die vroeg “Wanneer leven we nu echt in tegenstelling tot wanneer we maar gewoon doen wat we doen of proberen ons hoofd boven water te houden?”, antwoordde een ouder dat we echt leven als geen enkel aspect of deel van ons leven ons ontglipt alsof we slechts passieve toeschouwers zijn, als alles wat we meemaken verbonden is met heel ons leven en betekenisvol is.
Pier Giorgio stierf op 4 juli 1925, 24 jaar oud, aan een acute polio, een ziekte die hij opliep tijdens een bezoek aan een van zijn geliefde arme families. Tot ieders verrassing namen vele duizenden mensen, vooral de armsten van de stad, deel aan zijn begrafenis.
Don Primo sloot af met te vertellen waarom het zo mooi is om het leven van de heiligen te leren kennen: ze laten ons zien hoe prachtig ook ons eigen leven kan worden als we het van ganser harte aan Jezus geven. Hij verenigt en vult met betekenis en smaak alle verschillende aspecten van het leven: spelen, studeren, de vrienden die we hebben, de sporten waar we van houden en zelfs datgene waar we mee worstelen. Zelfs onze fouten en mislukkingen worden getransformeerd.
Een andere ouder vroeg waarom de slides die don Primo had voorbereid om ons verschillende foto's van Pier Giorgio te laten zien waren gemaakt met een presentatiesjabloon waarop “il più forte” (de sterkste) te zien was. Don Primo's antwoordde: “Het is omdat degene die zijn hele leven aan Jezus durft toe te vertrouwen een ongelooflijke, bovenmenselijke kracht ontvangt: Hij is de sterkste”.
CL-gemeenschap Nederland, januari 2025