“Hij heeft altijd bij Christus gehoord en is nooit opgehouden hiervan te getuigen”

Pater Marcos Ballena Renteira, voormalig rector van het seminarie in Chiclayo, vertelt over zijn relatie met Robert Francis Prevost, zijn vriend die paus werd, en over zijn vriendschap met de lokale CL-gemeenschap
Maria Acqua Simi

In 2014 was pater Marcos Ballena Renteria econoom en vormer van het grootseminarie in Chiclayo, Peru, waar hij ook de kleine CL-gemeenschap begeleidde. Hij had de beweging in 1988 als student leren kennen via pater Francesco Ricci en Andrea Aziani.

“Ik was blij dat ik op het seminarie mocht dienen”, vertelt hij, ”en dat jaar kwam er een nieuwe apostolische administrator voor ons bisdom: mgr. Robert Francis Prevost. Het was november en het eerste wat hij deed was de seminaristen komen ontmoeten. We ontmoetten elkaar daar en het was het begin van een grote vriendschap.”

De Peruaanse priester is ontroerd nu zijn vriend paus is geworden. Hij kan het nog steeds nauwelijks geloven. “We vieren feest, zijn ontroerd en dankbaar, want hij is een vader en een goede herder geweest in de jaren die hij hier heeft doorgebracht. En ik ben er zeker van dat het mededogen, het geloof en de naastenliefde die hij onder ons volk heeft beleefd dezelfde gaven zullen zijn die hij als Paus Leo XIV aan de Kerk zal geven,” zegt Marcos.

Enkele episodes illustreren dit goed. “In 2017 vroeg Prevost me om rector van het seminarie te worden. Het was een grote verantwoordelijkheid omdat er zoveel jonge mannen te vormen waren maar ik accepteerde het graag binnen een relatie van eenheid met hem,” met wie hij ook een achtergrond in wiskunde deelt. “We vonden het leuk om lang over wiskunde te praten, we hielden zelfs wedstrijdjes, maar voor alle duidelijkheid: hij was nooit een berekenende man, hij ging nooit over macht. “Hij is altijd van Christus geweest en hij is nooit opgehouden daarvan te getuigen.”

Mgr. Prevost met de CL-gemeenschap in Chiclayo

Zijn “toebehoren aan Christus” uitte zich in zijn totale beschikbaarheid voor anderen. “Hij hoorde de biecht wanneer daar ook maar om gevraagd werd, op elk uur, en hij ging de dialoog aan met zowel de belangrijkste als de minst belangrijke personen. Hij ontmoette gezinnen, kinderen, en bracht echt tijd met hen door, samen etend, pratend, luisterend naar iedereen. Hij beleefde zijn roeping niet op een formele manier. Hij stond altijd in dienst van de mensen.”

Tijdens de pandemie, die bijzonder verwoestend was in een kwetsbaar land als Peru, “stierven mensen zonder hulp, alleen.” Prevost, vertelt Marcos, “deed er alles aan om iedereen te bereiken, om een zuurstofautomaat te krijgen dat vervolgens werd geïnstalleerd in het plaatselijke Caritas kantoor. Maandenlang konden we gratis zuurstof geven aan veel Covid-patiënten.”

Een aantal beelden staan in pater Marcos' geheugen gegrift: Prevost die door de modder waadde om te helpen tijdens de verschrikkelijke overstromingen veroorzaakt door El Niño; een viering van de verjaardag van een oudere priester met liederen en dans; de toekomstige paus die kookte omdat een vrouw ziek was en niet kon opstaan.
Hij herinnert zich ook enkele persoonlijke gesprekken die hem steunden op dramatische momenten. “Ik twijfelde toen er tuberculose uitbrak in het seminarie en toen ik mijn broeders verloor tijdens Covid,” vertelt hij. “Mgr. Prevost was altijd dicht bij me als een discrete maar liefdevolle vader, die me altijd verwees naar Christus. Hij wilde niet dat ik Christus uit het oog verloor. Dus toen ik hem in 2022 in vertrouwen nam over mijn strijd en behoefte aan rust, vooral omdat ik twee keer Covid had gekregen, begreep hij me als mijn overste en begeleidde me.”

“Hij hoorde de biecht wanneer daar ook maar om gevraagd werd, op elk uur, en hij ging de dialoog aan met zowel de belangrijkste als de minst belangrijke personen. Hij beleefde zijn roeping niet op een formele manier. Hij stond altijd in dienst van de mensen"

De kleine CL gemeenschap in Chiclayo werd ook geraakt door de aanwezigheid van de man die Leo XIV zou worden. Pater Marcos vertelt: “Hij zei nooit nee tegen onze uitnodigingen: hij kwam naar de missen die de Beweging organiseerde, naar de presentatie van het boek over het leven van don Giussani en bij vele andere gelegenheden.”

“Bij een andere gelegenheid - na een dag samen te hebben doorgebracht waarbij ook een video over don Giussani werd vertoond - vertelde hij ons dat hij wenste dat al zijn priesters een plek als de School van de Gemeenschap konden ontmoeten. Dus ik kan dit zeggen: ik weet niet hoe zijn pontificaat eruit zal zien, maar ik weet wel wat zijn wortels zijn.”

Dit zijn de pijlers van zijn persoonlijkheid, zoals pater Marcos hem kende in Chiclayo: “Een groot geloof, omdat hij altijd tijd wilde houden voor gebed tijdens zijn dagen; veel studie, omdat hij elke vrije minuut besteedde aan lezen en zichzelf informeren, met grote nieuwsgierigheid; en ten slotte, grote naastenliefde, begrepen als de gave van zichzelf in de ontmoeting met anderen.” Stil, discreet, soms ironisch. Altijd aanwezig. In zijn eerste preek als paus zei Leo XIV: “verdwijnen opdat Christus blijft, zich klein maken opdat Hij bekend en verheerlijkt wordt; zich volledig inzetten opdat niemand de kans ontgaat Hem te leren kennen en lief te hebben.”

En pater Marcos, die nu kapelaan is aan de katholieke universiteit van Chiclayo en directeur van een grote onderwijsorganisatie, twijfelt niet: “Laten we voorwaarts gaan, ieder waar we geroepen zijn. Hij is nu in Rome, wij zijn hier. En vanaf hier zullen we niet stoppen met voor hem te bidden.”