(Bij de foto: Na een mis voor de vrede in de Urakami-kathedraal in Nagasaki, Japan, op 9 augustus 2025, de 80e verjaardag van de Amerikaanse atoombom op die stad, namen mensen deel aan een fakkeltocht naar het Nagasaki Peace Park. De Urakami-kathedraal, te zien op de achtergrond, werd herbouwd en ingewijd in 1959 op de plaats van de oorspronkelijke kathedraal die op 9 augustus 1945 door de atoombom werd verwoest. Het hoofd van een beeld van Maria dat na de bombardementen uit het puin van de oorspronkelijke kathedraal werd geborgen werd tijdens de processie meegedragen. Aan de processie namen ook Amerikaanse studenten deel die deelnamen aan een vredesbedevaart bij de herdenking van de verwoesting van Hiroshima en Nagasaki door atoombommen, 80 jaar geleden.)

Hoe raakte u betrokken bij de Amerikaanse katholieke vredesbedevaart naar Hiroshima en Nagasaki?

Ik ontmoette professor James Nolan twee jaar geleden in Tokio tijdens een vredessymposium waar hij te gast was. Ik was daar vanwege mijn betrokkenheid bij de Takashi en Midori Nagai Association. Professor Nolan en ik werden vrienden. Zijn grootvader had deelgenomen aan het Manhattan Project en nauw samengewerkt met Oppenheimer. Hij vertelde me over een prachtig en naar mijn mening door God geïnspireerd plan om de 80e verjaardag van de atoombom op Hiroshima en Nagasaki te herdenken. Professor Nolan had in Urakami een Japanse katholiek ontmoet die voorstelde dat Amerikaanse katholieken een klok zouden brengen om een van de klokken in de kathedraal te vervangen die bij de bombardementen was vernietigd. Toen hij me de details van het plan vertelde begonnen we allebei te huilen. Ik begon dit Nagasaki Bell Project te steunen omdat het me na aan het hart lag. Hoewel het pad onduidelijk was had ik ergens in mijn hart de overtuiging dat het geleid zou worden, en het was een enorme eer om deel uit te maken van dit project.

Dit Nagasaki Bell Project was een apart initiatief, los van de Pelgrimstocht van Vrede die was opgezet door het aartsbisdom Santa Fe en het aartsbisdom Seattle. Dat gezegd hebbend gingen professor Nolan en ik afgelopen zomer naar Los Alamos. Nolan gaf lezingen in zowel het Los Alamos National Laboratory (LANL) als de enige katholieke kerk in de stad. Kort daarna, op 15 augustus, ontmoette hij aartsbisschop Wester en enkele maanden later bezocht hij Seattle om daar dit verhaal te delen zodat de twee initiatieven naadloos op elkaar aansloten. Uiteindelijk werd de pelgrimstocht georganiseerd door aartsbisschop Wester van Santa Fe en aartsbisschop Etiennne van Seattle, die samenwerkten met aartsbisschop Nakamura van Nagasaki en bisschop Shirahama van Hiroshima. Aan de pelgrimstocht namen veel universiteitsstudenten en jongeren deel. Ik werd aan de delegatie toegevoegd door professor Miyazaki, een Japanse professor van Northwestern universiteit die ik ken en die een van de belangrijkste organisatoren was. We kwamen elkaar tegen tijdens de mis in Tokio aan het begin van de zomer en hij vertelde me over het initiatief en nodigde me uit om mee te doen.

Waarom bent u persoonlijk geïnteresseerd in vredeswerk met betrekking tot Hiroshima en Nagasaki?

Ik ben Japans en ben opgegroeid in Japan. Ik ging voor het eerst naar Hiroshima toen ik nog maar vier en een half jaar oud was. Ik zal nooit vergeten wat ik daar zag. Als kind kon ik niet geloven wat mensen elkaar konden aandoen. Ik wist dat ik me voor vrede wilde inzetten maar wist niet precies hoe. Dit alles maakt deel uit van een reis: verhuizen naar de Verenigde Staten, katholiek worden, Takashi en Midori Nagai ontmoeten tijdens mijn persoonlijke pelgrimstocht naar Nagasaki in de zomer van 2017 en later lid worden van de vereniging nadat deze in 2022 was opgericht, een paar jaar voordat ik bij dit project betrokken raakte. Communion and Liberation koos het boek Song for Nagasaki zelfs als boek van de maand kort nadat ik de beweging in 2018 had leren kennen, wat ook deel uitmaakte van dit verhaal. Het was een voorzienigheid en een reeks samenhangende gebeurtenissen die mijn werk nog interessanter hebben gemaakt.

Wat waren enkele hoogtepunten van de pelgrimstocht?

Ik was daar als pelgrim, maar ook in opdracht van The Catholic Standard, de krant van het aartsbisdom Washington D.C., dus ik volgde kardinaal McElroy en de andere bisschoppen, kardinalen en geestelijken, waaronder Japanse bisschoppen, die allemaal studenten uit zowel de Verenigde Staten als Japan begeleidden tijdens hun reis. We kwamen allemaal op 4 augustus aan in Hiroshima. De volgende dag hadden de geestelijken en leiders van de Amerikaanse en Japanse universiteiten een ontmoeting met de burgemeester van Hiroshima en vierden ze die middag samen met de bisschoppen van Japan een vredesmis in de kathedraal. Dit was een belangrijk onderdeel van de pelgrimstocht. Kardinaal Cupich uit Chicago legde de burgemeester uit dat de universiteitsstudenten en hun verantwoordelijken aanwezig waren en benadrukte het belang van onderwijs voor jonge mensen over wat er is gebeurd en de weg naar vrede.

De ochtend van 6 augustus, de dag van de atoombom op Hiroshima, begon om 8.15 uur met een moment van stilte, precies op het moment dat de eerste atoombom die tegen mensheid is gebruikt boven de stad Hiroshima werd afgeworpen. In heel Japan werd een moment van stilte in acht genomen. Ik bevond me op dat moment in de kathedraal. De kathedraal is belangrijk omdat paus Johannes Paulus II er een bezoek bracht; hij was de eerste paus die naar Japan reisde. Om 8.15 uur luidde de kerkklok, gevolgd door sirenes, en toen namen alle aanwezigen een moment van stilte in acht. Dit vond plaats tijdens de viering van een mis om 8.00 uur voor de slachtoffers van de atoombom.

Van daaruit woonden we een symposium bij waaraan ook bisschoppen en kardinalen deelnamen. Wat me opviel toen ik foto's nam was dat kardinaal McElroy heel aandachtig luisterde. Alle deelnemers waren er echt om te luisteren en te begrijpen wat de Hibakusya (de overlevenden van de atoombom) probeerden te zeggen. Veel deelnemers merkten op dat de ontmoeting met de overlevenden een van de meest indrukwekkende gebeurtenissen van de reis was.

Op 6 augustus was er nog een symposium en een lantaarnceremonie op de plek waar de bom was gevallen; daar heb ik een foto van gemaakt.

Vroeg in de ochtend van 7 augustus gingen we naar Nagatsuka, een voorstad van Hiroshima waar pater Pedro Arrupe en andere jezuïeten en religieuzen een reddingsoperatie uitvoerden na de atoombom op 6 augustus 1945. We vierden daar de mis. Daarna reisden we 's middags met de Shinkansen, de hogesnelheidstrein in Japan, naar Nagasaki. Alle Amerikaanse bisschoppen namen 's avonds deel aan een interreligieus vredessymposium, samen met bisschoppen uit Nagasaki en Hiroshima. Er waren ook andere christenen, boeddhisten, shintoïsten en vele anderen aanwezig. Een van de boeddhisten was erg ontroerd door de aanwezigheid van de Amerikaanse kerkleiders en zei: “Ik zal deze dag mijn hele leven lang nooit vergeten.”

Op 8 augustus was er een speciale bijeenkomst op de plek waar de bom in Nagasaki was gevallen. Mensen kwamen samen om te bidden, na te denken en bloemen te brengen. Er waren zelfs mensen uit Gaza die voor vrede baden. Aartsbisschop Nakamura van Nagasaki hield een heel hartelijke toespraak voor de menigte, waarin hij ons vroeg om elkaars hand vast te houden en ons eraan herinnerde dat handen zowel voor vrede als voor geweld kunnen worden gebruikt.

De volgende ochtend, op 9 augustus, ging ik naar de mis van 11.00 uur in de Urakami-kathedraal in Nagasaki. Dit was heel bijzonder omdat de Klok van de Hoop, die vanuit de Verenigde Staten was meegebracht via het Nagasaki Bell-project onder leiding van professor Nolan, om precies 11.02 uur voor het eerst luidde – precies 80 jaar na het moment waarop de atoombom op de wijk Urakami werd gegooid. Het was een zeer emotionele ervaring toen de nieuwe klok samen met de oude klok luidde, die was ontdekt door Takashi Nagai. Deze bel had de afgelopen 80 jaar standgehouden en bleef klinken als de klok van Nagasaki. Ik was me zo bewust van de aanwezigheid van de kerk daar vóór de atoombom. Om 18.00 uur die dag vierden aartsbisschop Nakamura van Nagasaki en bisschoppen uit heel Japan een vredesherdenkingsmis, geconcelebreerd door vier bisschoppen uit de Verenigde Staten. De mis werd tegelijkertijd in alle katholieke kerken in Nagasaki gevierd. Ik vond het zo mooi om samen met iedereen, vooral met de mensen uit de Verenigde Staten, het Onze Vader in het Japans te bidden, begeleid door muziek. Daarna liepen we in een fakkeltocht naar het epicentrum. Amerikanen en Japanners liepen samen. Het was een zeer indrukwekkende ervaring.

Wat wilde u als fotograaf vastleggen?

Ik was zo nerveus voor deze reis, en ik word nooit nerveus! Ik had het gevoel dat ik niet klaar was voor deze reis omdat ik wist dat het een zeer persoonlijke en emotionele ervaring zou worden. Ik was al een aantal keer in Hiroshima en Nagasaki geweest en ik had zelfs verslag gedaan van het bezoek van paus Franciscus aan Nagasaki en Tokio in het najaar van 2019. Mijn grootste zorg was dat ik zo gefocust zou zijn op het maken van foto's dat ik niet volledig aanwezig zou zijn. Ik wil altijd emotionele momenten en mooie momenten vastleggen. De reisroute was fysiek en emotioneel erg zwaar, wat een extra uitdaging vormde. Maar ik besloot om me te laten meevoeren, om te volgen, bij de mensen te blijven en te proberen alles vast te leggen wat ik kon.

Wat wilt u dat de kijkers van uw foto's leren of zien?

Ik hoop dat mijn foto's een verhaal kunnen overbrengen. Ik ben erg bewust bezig wanneer ik een fotogalerij bewerk. Ik had het voorrecht om daar te zijn. Mijn taak is niet alleen om een verslag te geven maar ook om mensen te helpen ervaren wat ik heb ervaren. Dat is mijn grootste wens bij het maken van foto's. Iemand kan lezen wat de kardinaal heeft gezegd en weten wat er daar is gebeurd maar de foto's brengen iets meer over.

Wat zijn uw reflecties op de pelgrimstocht, enkele maanden later?

De vredespelgrimstocht was voor mij persoonlijk zo belangrijk; het was altijd een uitdaging voor mij om met Amerikanen om te gaan omdat ik me niet kon inleven in hun standpunt over de gebeurtenissen rond de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki. Toen ik naar kardinaal Cupich uit Chicago luisterde zei hij dat mensen van mening veranderen over het gebruik van kernwapens. De pelgrimstocht was niet het einde van het verhaal maar het begin van een reis, vooral voor de Amerikaanse studenten die mee waren. Het gaf mij hoop.

U kunt Mihoko's digitale fotogalerijen van de pelgrimstocht bekijken en meer te weten komen over de reis via de onderstaande links:

Fotogalerij van Hiroshima(Engels)
Fotogalerij van Nagasaki(Engels)
Artikel over het Bell of Nagasaki Project(Engels)