“Is er iets nieuws te zingen met Kerstmis?” Voor Walter Muto, een professionele muzikant die in Italië woont, klonk deze vraag als een uitdaging die hem ertoe bracht in zijn geheugen te graven op zoek naar liedjes en teksten van jaren geleden, gedreven door deze provocatie: hadden ze iets nieuws te zeggen? Was er na meer dan tweeduizend kerstdagen nog iets nieuws te melden? Maria Durao, die in Lissabon woont en als therapeut werkt, maakte iets soortgelijks mee: “Een liedje ontstaat niet uit het niets, het ontstaat uit iets dat gebeurt. Als je liedjes schrijft is dat omdat er een reden voor is, omdat er iets te zingen valt.”

Wat zet een Italiaanse muzikant en een Portugese therapeute ertoe aan om na te denken over de mogelijkheid om nieuwe kerstliederen te creëren? Beiden, en zij zijn niet de enigen, hadden een telefoontje gekregen van een Spaanse vriend, Rafael Andreo, een pas gepensioneerde ingenieur die zijn hele leven heeft geprobeerd “muzikant te worden”. Een paar maanden geleden "bedacht ik, toen ik eraan dacht dat ik in mijn leven vier kerstliedjes had geschreven, dat ik ze zou opnemen en verspreiden. Maar even later dacht ik aan een paar bevriende muzikanten uit verschillende landen met wie we in 2020 tijdens Covid een virtueel concert hadden gegeven. Zo ontstond Luz en la noche, een album met onuitgebrachte kerstliedjes, geschreven en uitgevoerd door deze vrienden om het meest beslissende evenement in de geschiedenis te communiceren. En de vier kerstliedjes werden er 18, opgenomen in zeven landen door meer dan 50 muzikanten, waardoor het oorspronkelijke idee werd overtroffen en we een weg insloegen die voor altijd zal blijven bestaan". Zo legt Andreo uit hoe dit initiatief, dat sinds 28 november beschikbaar is op muziekplatforms, tot stand is gekomen.

“Hier worden muziek en geloof op een zeer innovatieve manier gecombineerd”, vertelt Javier Bossart uit Chili. “Het lijkt erop dat muzikanten geen muziek meer maken voor Kerstmis”, ook al is er altijd wel een zanger die een kerstalbum uitbrengt, meestal commerciële projecten met bekende liedjes. “Kerstliedjes worden tegenwoordig als een achterhaald genre beschouwd. We zingen allemaal graag traditionele liedjes maar het is heel mooi dat Kerstmis weer inspiratie biedt voor nieuwe liedjes; daarom vonden we de uitdaging meteen leuk.” Javier ging aan de slag met Paula Giovanetti, en zo ontstond een heel origineel kerstlied: het uitgangspunt zijn luiers.



Paula was vanaf het begin enthousiast over dit idee, ondanks de beperkte tijd die beschikbaar was: “Ik zou nooit aan zoiets beginnen, niet omdat ik niet enthousiast ben maar omdat het leven me overspoelt met andere taken die altijd urgent lijken.” Het kerstlied ontstond terwijl ze de luiers van haar dochtertje verschoonde. “Het heet Quiero contarte (Ik wil je vertellen) om uit te drukken wat ik mijn dochter wil nalaten. Namelijk deze boodschap: het Mysterie van God is geboren. Zonder onze vriendschap zou dit lied nooit zijn ontstaan, waardoor ik luiers nu met dezelfde blik kan bekijken als waarmee we naar het lied kijken.”

Voor Riro Maniscalco was het voorstel om vanuit de Verenigde Staten aan dit album mee te werken "alsof ik werd uitgenodigd om naar de kerststal te komen om samen met de andere herders, mijn metgezellen op deze avontuurlijke reis, naar Jezus te kijken en het weinige dat ik te bieden heb mee te brengen. Het was alsof we elkaar bij de hand namen en samen een klein geschenk naar het Kind brachten, wij herders die uit de hele wereld komen en ieder zijn hart en zijn werk aanbieden voor het Werk van een Ander. Als je wordt uitgenodigd om muziek te maken word je uitgenodigd om een feest te vieren, en uit een dankbaar hart vloeit een vreugdevol hart voort."

Valentina Oriani speelt en zingt, maar vanaf het eerste moment heeft ze het als een spannende uitdaging gezien om mee te doen. Het project kwam op een moeilijk moment: "De eerste persoon aan wie ik de hoop van deze geboorte wil aankondigen ben ikzelf. Alleen al de titel was een geschenk, als een streling, want door dit werk over Kerstmis te doen ga ik voor de kerststal staan en vraag ik me af: geloof ik hier echt in? Weten dat ook alle anderen deze liedjes aan het maken waren was voor mij al als een licht, afgezien van het muzikale aspect dat mij interesseert en boeit, maar ja zeggen was voor mij vooral een traject, een manier om te bevestigen dat er licht is in de nacht. In dit historische moment is het erg belangrijk om de wereld te vertellen dat we niet op morgen moeten wachten, dat er zelfs in het donker een licht is om naar te kijken; natuurlijk wachten we op de dageraad, maar ook in het donker is er een licht. Ik voel me totaal machteloos maar dit kan ik wel doen: bevestigen dat dit licht bestaat.

Hoewel bijna niemand van hen beroepsmuzikant is erkennen ze allemaal dat hun muzikale talent een gave is die ze hebben gekregen om ten dienste van de wereld te stellen. “Ik heb altijd de behoefte gevoeld om te begrijpen hoe deze gave die God mij heeft gegeven de Kerk en de beweging kan dienen”, benadrukt Maria uit Lissabon. “Dit project heeft me in staat gesteld om de vraag die ik had te beantwoorden en dat samen met anderen te doen. Het simpele feit dat we elkaar kennen is al een gebeurtenis, het is iets dat moest gebeuren omdat we dezelfde taak hebben, maar als de taak niet wordt vernieuwd en de gave niet levend wordt gehouden kan de gave verloren gaan”. Ook Valentina is hiervan overtuigd: “Voor deze groep vrienden die muziek maken, ook al doen ze dat niet professioneel maar alleen omdat God hen deze gave heeft gegeven, helpt dit project ons om ons nog meer bewust te worden van de taak die we hebben en meer te genieten van dit kleine ding dat we kunnen doen. Wat een verschil als je begrijpt dat je een talent hebt gekregen om het aan anderen te geven!”

Meer informatie op de website “Luz en la noche”

Iets soortgelijks gebeurde ook met Rafa, de initiatiefnemer van dit alles, toen hij zich realiseerde dat zijn oorspronkelijke project hem uit de handen gleed... en hij besloot het los te laten: “Kort nadat ik was begonnen vond er een verandering in mij plaats: ik begon voor hen te werken in plaats van te denken dat zij voor mijn project werkten, dat ongetwijfeld niet meer van mij was zodra het was ontstaan”.

Een van de eersten die meedeed was Francisco Sánchez, een Venezolaanse muzikant die in Madrid woont. Zijn werk zou puur technisch zijn en Rafa ondersteunen bij de verspreiding. Het was nooit bij hem opgekomen om een kerstlied te schrijven. "Het was mei, het einde van het schooljaar, met mijn kleine dochter, mijn vrouw die zwanger was en mijn moeder die uit Venezuela was gekomen om een paar dagen bij ons door te brengen. Maar op een avond was ik alleen, het kindje sliep en ik kon mijn gitaar pakken. Het kwam vanzelf! Het hele middendeel, het refrein dat het geheel vorm gaf... vertaalde alles wat ik in me had in muziek en woorden. Het is een genre dat in Venezuela aguinaldo wordt genoemd, een smeekbede aan het Kindje Jezus om vrede te brengen, maar dan vanuit het perspectief van een Venezolaan die door migratie op de proef is gesteld. Tegenwoordig is er in Venezuela in elk gezin wel iemand vertrokken."

Antonio Moniz, een Portugese bedrijfsanalist, presenteert hier zijn eerste lied: “Je doet het niet uit genialiteit maar omwille van een relatie. Als we samen zijn en elkaar uitdagen waagt uiteindelijk iemand de sprong. Ik dacht aan het belang dat don Giussani hechtte aan het uitgaan van de traditie; daarom heb ik gewerkt aan een nieuwe melodie, uitgaande van de Portugese traditie”. Ook de Braziliaanse vrienden hebben meegewerkt met een lied dat past in een traditie die folias de reis heet, liederen die Kerstmis aankondigen met groepen zangers die door de straten trekken “met onze muziekinstrumenten en onze stemmen, en de buren openen hun deuren en ramen, komen dichterbij en zingen met ons mee, en de straten vullen zich met muziek en vrolijkheid”.

Het lied van Muto verwijst naar de aankondiging, het eerste “ja”, dat van de Maagd. “Dat Kind dat iedereen aanbidt zal jaren later gekruisigd worden. En deze jonge vrouw is zijn moeder tegen wie Simeon zegt: ”Een zwaard zal uw ziel doorboren". Dit lied is opgedragen aan alle ouders, alsof het wil zeggen: je zult je kind zien lijden. Door het aanbeden kind te vergelijken met de gekruisigde man kun je je identificeren met de Maagd en een stap terug doen om naar je kind te kijken met die afstand die zijn vrijheid omarmt, accepteert en liefheeft." En zo daagt Hij ons opnieuw uit.