Op Avvenire [Italiaanse Rooms-Katholieke krant], het Pinksterfeest van de bewegingen met de Paus in de woorden van de voorzitter van de Fraterniteit van CL: “De uitnodiging van Leo XIV heeft een cruciale relevantie in het huidige historische tijdsgewricht, waar juist de eenheid van de Kerk een profetie van vrede is, als teken van de vleselijke aanwezigheid van God in de wereld”.

We zijn Paus Franciscus zeer dankbaar dat hij, in het kader van het Jubileum, een moment heeft uitgeroepen dat gewijd is aan de bewegingen, verenigingen en nieuwe gemeenschappen, ter gelegenheid van Pinksteren, zoals de heilige Johannes Paulus II deed in 1998 toen hij de kerkelijke bewegingen voor het eerst wilde ontmoeten op het Sint-Pietersplein.

Bij die gelegenheid zei don Giussani dat “het Mysterie als barmhartigheid het laatste woord blijft, zelfs over alle lelijke mogelijkheden van de geschiedenis”. Een uitspraak die dramatisch geldig is vandaag, in een tijd waarin oorlog wereldwijde dimensies heeft aangenomen en de verdeeldheden de dialoog en de ontmoeting tussen volkeren en culturen onmogelijk lijken te maken, zelfs binnen onze eigen samenleving. Juist daarom erkennen we de profetische waarde van de eerste toespraken van Paus Leo XIV, die zicht tot het volk richtte met de eerste woorden van de verrezen Heer: “Vrede zij met u allen!”, en geen geheim maakte van het offer dat wordt geïmpliceerd door het geschenk van een “ontwapende en ontwapenende vrede”. Een oproep die de standpunten van de Kerk van de laatste decennia overneemt en verder ontwikkelt, en waarnaar we aandachtig willen luisteren om hem te verwelkomen en ons eigen te maken in zijn diepe redenen.

We zijn enthousiast over de uitnodiging van Paus Leo om ons eigen te maken wat zijn “eerste grote verlangen is: een verenigde Kerk, een teken van eenheid en gemeenschap, die zuurdesem wordt voor een verzoende wereld”.

De verkiezing van Paus Leo XIV laat ons genieten van de schoonheid van de continuïteit van de christelijke ervaring in het leiderschap van de Kerk, ook met gevoeligheden die verschillend kunnen zijn. Inderdaad, lijkt in zijn eerste toespraken vanaf de troon van Petrus, maar ook al in zijn biografie, trouw aan de traditionele leer te worden gecombineerd met een profetisch elan ten opzichte van de nieuwe uitdagingen van de moderne tijd, maar ook met missionaire impulsen en menselijke openheid ten opzichte van hen die verder weg en zwakker zijn. Dit duidt op de werking van de Heilige Geest, die door middel van verschillende stemmen één en dezelfde verkondiging communiceert, zoals we hebben kunnen zien tijdens het Conclaaf, waar in zeer korte tijd zich een zeer grote meerderheid vormde, in tegendeel met wat nogal wat commentatoren hadden verondersteld.

Gemeenschap en Bevrijding is een onderdeel van deze Kerk op weg, en we zijn enthousiast over de uitnodiging van Paus Leo om ons eigen te maken wat zijn “eerste grote verlangen is: een verenigde Kerk, een teken van eenheid en gemeenschap, die zuurdesem wordt voor een verzoende wereld” (homilie van 18 mei ter gelegenheid van het begin van het Petrusambt). In de toespraken die hij tot nu toe heeft gehouden, heeft de Heilige Vader dat in feite hernomen en verder ontwikkeld wat al in zijn Augustijnse motto staat (in Illo uno unum), door ons onophoudelijk uit te nodigen om verenigd te zijn, als de Kerk van Christus, om “een teken van vrede te zijn voor iedereen, in de samenleving en in de wereld” (Jubileum van de gezinnen, 1 juni).
In deze oproep tot eenheid en vrede herkennen we een diepe continuïteit met paus Franciscus, die ons tijdens de audiëntie voor Gemeenschap en Bevrijding in 2022 juist had uitgenodigd om hem te vergezellen in de “profetie voor vrede”, en ons daarna meerdere keren had herinnerd aan het belang van eenheid. Het wordt steeds duidelijker dat deze uitnodiging een cruciale relevantie heeft in het huidige historische tijdsgewricht, waarin juist de eenheid van de Kerk een profetie voor de vrede vormt als teken van Gods vleselijke aanwezigheid in de ‘vloeibare’ wereld van vandaag, een voorschot van de vervulling van Christus’ heerlijkheid.

We voelen ons als een integrerend deel van een Kerk die geroepen is om nieuwe en complexe uitdagingen aan te gaan, [een Kerk] die ons vandaag uitnodigt om ons te blijven wijden aan de opvoeding van de jeugd, waaraan don Giussani zijn hele bestaan heeft gewijd.

Daarom voelen we ons als een integrerend deel van een Kerk die geroepen is om nieuwe en complexe uitdagingen aan te gaan, [een Kerk] die ons vandaag uitnodigt om ons te blijven wijden aan de opvoeding van de jeugd, waaraan don Giussani zijn hele bestaan heeft gewijd, ook door middel van nieuwe vormen. In het bijzonder denk ik dat het noodzakelijk is om educatieve trajecten te identificeren die in staat zijn om op intelligente wijze om te gaan met de nieuwe technologieën, zodat ze de ontwikkeling van de relationele dimensie van de persoon kunnen bevorderen en niet daarentegen de individualistische reductie die vandaag de dag plaatsvindt, te accentueren. Dit lijkt mij een onmisbare voorwaarde voor het opbouwen van een werkelijk vrije samenleving.

We kijken uit naar de woorden die Paus Leo XIV tot ons zal richten, zodat we hem kunnen volgen en met hem kunnen op weg gaan. Vanaf nu zijn we er zeker van dat zijn verkiezing een geschenk is voor ons christenen, maar ook voor de rest van de wereld, die – vaak zonder het te weten – wacht op een zekerheid, een verkondiging van hoop. Onze wens is dat dit Jubileum, dat juist gewijd is aan de hoop, een gelegenheid zal zijn voor iedereen die, binnen en buiten de Kerk, zal willen luisteren.

Juist hierover wil ik een laatste opmerking maken. Spreken over hoop lijkt vandaag de dag een naïeve illusie, en dat zou het ook zijn als het afhing van onze vaardigheden of prestaties. Het is geen toeval dat don Giussani zijn toespraak in 1998 afsloot met deze woorden: “Het bestaan drukt zich uit, als uiteindelijke ideaal, in het bedelen. De ware hoofdrolspeler van de geschiedenis is de bedelaar: Christus die bedelt om het hart van de mens en het hart van de mens dat bedelt om Christus”. Alleen de zekerheid van een goede bestemming kan de hoop grondvesten. Daarom is een ‘armoede van geest’ het geschenk dat we, in de eerste plaats voor onszelf, willen vragen, en dit is de houding waarmee we, samen met alle andere bewegingen, willen deelnemen aan de Pinksterwake met de Heilige Vader.

Alleen de zekerheid van een goede bestemming kan de hoop grondvesten. Daarom is een ‘armoede van geest’ het geschenk dat we, in de eerste plaats voor onszelf, willen vragen.

Uit Avvenire, 7 juni 2025